Avrupa Birliği (AB) ulaştırma bakanları, hava yolu yolcu haklarına ilişkin yeni düzenlemeler üzerinde siyasi uzlaşmaya vardı. Yaklaşık 12 yıldır müzakere edilen revizyon kapsamında, yolcu tazminatlarının koşulları yeniden belirlendi. Anlaşma uyarınca, gecikme süresi uzatılırken, uzun menzilli uçuşlar için öngörülen tazminat miktarı düşürüldü. Reform tasarısı Avrupa Parlamentosu’nun ikinci okumasına sunulacak.
Yeni düzenlemeye göre, kısa ve orta menzilli (3.500 km altı) uçuşlarda yolcular artık en az dört saatlik gecikmede 300 euro tazminat alabilecek. Daha önce bu eşik üç saat ve tazminat tutarı 250 euro idi. Uzun menzilli uçuşlar için ise gecikme eşiği altı saate, tazminat ise 500 euroya düşürüldü. Mevcut sistemde, üç saatlik bir gecikmede 600 euro ödeniyordu.
Litvanya Ulaştırma Bakanı Eugenijus Sabutis, 6 Haziran 2025’te Lüksemburg’da düzenlenen AB Ulaştırma, Telekomünikasyon ve Enerji Konseyi toplantısında ülkesinin tasarıya karşı olduğunu açıkladı. Sabutis, bu düzenlemelerin yolcu haklarını zayıflatacağı görüşünü dile getirdi.
Avrupa’nın önde gelen havayolu şirketlerini temsil eden Airlines for Europe (A4E) derneği de değişiklikleri eleştirdi. Lufthansa, Ryanair ve Air France-KLM gibi taşıyıcıların üye olduğu A4E, tazminat sisteminin daha net ve gecikme eşiklerinin daha yüksek olmasını talep etmişti. A4E’ye göre, gecikme sürelerinin sırasıyla beş ve dokuz saate çıkarılması, iptal edilen uçuşların %70’ini kurtarabilirdi.
Bununla birlikte, yeni reform yolcu lehine bazı yenilikleri de beraberinde getiriyor. Artık uçuş iptali durumunda yolcuların tazminat ya da iade için ayrıca başvuru yapmasına gerek kalmayacak; havayolları bu süreci otomatik şekilde yönetecek.
Ayrıca, uçuşların iptali veya üç saati aşan gecikmelerde yolculara alternatif taşıma sağlanacak. Bu seçenek yalnızca aynı havayolu değil, diğer havayolları ya da uygun durumlarda kara ulaşımı da olabilir. Eğer havayolu üç saat içinde alternatif sunamazsa, yolcular kendi ulaşımını organize edip bilet bedelinin %400’üne kadar geri ödeme talep edebilecek.
Destek hizmetleri de daha açık biçimde tanımlandı. İkram, konaklama ve iletişim hizmetleri sağlanmadığında, yolcular kendi harcamalarını yaparak daha sonra geri ödeme isteyebilecek. Ayrıca, uçak içi (tarmac delay) gecikmelerde yolcular en fazla üç saat bekletilebilecek; aksi halde uçaktan inme hakkına sahip olacaklar.
Avrupa Parlamentosu’nun bu siyasi uzlaşıyı onaylayıp onaylamayacağı önümüzdeki haftalarda netleşecek. Reformun yasalaşması, AB genelinde havayolu şirketleri ve yolcular için geniş kapsamlı bir dönüşüm anlamına geliyor.
