Küresel havacılıkta yaşanan motor tedarik krizi, henüz birkaç yaşında olan bazı Airbus uçaklarının bile hizmet dışı bırakılmasına yol açtı.
Reuters’ın haberine göre, İspanya’nın Castellón Havalimanı’nda neredeyse hiç uçmamış bir Airbus A321neo uçağı, yedek parça olarak kullanılmak üzere söküldü. Bu durum, modern motor teknolojilerinde yaşanan darboğazın ulaştığı boyutu gözler önüne serdi.
Uzmanlara göre krizin odağında, Pratt & Whitney tarafından üretilen “Geared Turbofan (GTF)” tipi motorlar bulunuyor. Yakıt verimliliğiyle öne çıkan bu motorlarda yaşanan üretim ve bakım sorunları, dünya genelinde yüzlerce uçağın yere çekilmesine neden oldu.
Bazı havayolları, çalışır durumdaki motorların kiralama bedelinin aylık 200 bin dolara ulaşması nedeniyle uçakları uçurmak yerine motorlarını söküp yedek parça olarak değerlendirmeyi tercih ediyor.
Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) yetkilileri, normalde 20 yıl boyunca hizmette kalması beklenen uçakların birkaç yıl içinde sökülmesinin “havacılıkta ciddi bir sistemsel aksaklığa” işaret ettiğini belirtiyor.
Motor üretiminde yaşanan yavaşlamalar, Airbus’ın teslimat planlarını da olumsuz etkilerken; leasing şirketleri ve havayolları, filolarında uzun süreli kapasite kayıpları yaşıyor.
Motor bakım merkezlerindeki yığılma nedeniyle onarım süreleri aylarca uzarken, bu durum hem operasyonel maliyetleri hem de havayollarının gelir kaybını artırıyor. Uzmanlar, “Motor krizi artık yalnızca teknik değil, finansal bir sorun hâline geldi” değerlendirmesinde bulunuyor.
Havacılık sektörünün bu darboğazdan çıkabilmesi için Pratt & Whitney’nin bakım ve üretim kapasitesini artırması gerektiği, aksi hâlde yeni uçakların da hangarda kalma riskiyle karşı karşıya olduğu belirtiliyor.
