ABD yönetimi, Çin’e yönelik stratejik teknoloji ihracatında yeni bir kısıtlama kararını yürürlüğe koydu. New York Times’ın haberine göre, karar kapsamında COMAC üretimi C909 ve C919 yolcu uçaklarında kullanılan General Electric ve CFM imalatı motorlar ile diğer havacılık bileşenlerinin Çin’e satışı askıya alındı. Aynı zamanda bu ürünleri Çin’e tedarik eden Amerikan şirketlerinin lisansları da iptal edildi.
Karar, Pekin yönetiminin Nisan ayında uygulamaya koyduğu nadir toprak elementleri ihracat kısıtlamasına bir yanıt olarak değerlendiriliyor. Çin tarafından yapılan açıklamada, söz konusu sınırlamaların yeni bir düzenleme sisteminin geliştirilmesi amacıyla yürürlüğe konduğu belirtilmişti.
Washington’un attığı bu adım, Çin ile ABD arasında uzun süredir devam eden ticaret gerilimini havacılık ve ileri teknoloji sektörlerine taşıdı. Özellikle uçak motorları ve yarı iletken bileşenler gibi alanlarda Çin’in hâlen yüksek oranda dışa bağımlı olması, söz konusu kısıtlamaların etkisini artırıyor.
C909 ve C919 uçak projeleri, Çin’in küresel havacılık pazarında daha bağımsız bir aktör olma hedefinin merkezinde yer alıyor. C909 uçağı General Electric tarafından üretilen CF34 motorlarıyla çalışıyor. Daha büyük kapasiteye sahip olan C919 ise, CFM International (GE Aerospace ve Fransız Safran ortaklığı) tarafından geliştirilen Leap-1C motorunu kullanıyor.
Özellikle C919, Boeing 737 MAX ve Airbus A320neo modellerine alternatif olarak konumlandırılıyor. Ancak ABD’nin motor ve bileşen ihracatını askıya alması, Çin’in bu projedeki üretim hedeflerini doğrudan etkileyebilir. C919 uçağının yerli motor alternatifi olan CJ-1000A modeli hâlen geliştirme ve test sürecinde bulunuyor.
C919, iki yıl önce ticari hizmete alınmıştı. O tarihten bu yana toplam 19 uçak teslim edildi. Çinli yetkililer kısa süre önce üretim kapasitesini iki katına çıkarmayı planladıklarını açıklamıştı. Yeni kısıtlamaların bu hedefler üzerindeki etkisi merak konusu.
